Płynność finansowa to jeden z fundamentów stabilności oraz rozwoju przedsiębiorstw. Jest w zasadzie „tlenem” biznesu, bez którego niemożliwe jest efektywne działanie.
W dzisiejszym artykule, przedstawiamy czym dokładnie jest płynność finansowa, pokazujemy główne przyczyny jej utraty oraz wynikające z tego konsekwencje. Artykuł jest wstępem do bardziej praktycznych wpisów, w których pokazujemy jak płynnością zarządzać.
Zacznijmy od podstaw. Jak możemy najprościej płynność finansową zdefiniować?
Płynność finansowa to sytuacja, w której Twoja firma jest zdolna do regulowania bieżących zobowiązań.
Mogą one dotyczyć:
Stabilna płynność finansowa zapewnia również elastyczność w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych oraz umożliwia reagowanie na nieoczekiwane sytuacje rynkowe.
Chcemy wyraźnie podkreślić, że płynność finansowa jest wskaźnikiem równie ważnym, co osiągany przez firmę zysk. Nawet, gdy jest on wykazywany, ale przedsiębiorstwo utraciło możliwość spłaty krótkoterminowych zobowiązań, może to bowiem prowadzić do bankructwa. Według wielu badań to właśnie problemy związane z płynnością są jednym głównych powodów tego zjawiska.
Utrata płynności wynika najczęściej z połączenia czynników wewnętrznych i zewnętrznych. Wśród nich możemy wyróżnić:
Jednym z najczęstszych problemów jest opóźnione regulowanie należności przez kontrahentów. Nieterminowe wpłaty wpływają na spadek stanu gotówki, co utrudnia bieżące opłacanie zobowiązań. Brak skutecznych procedur windykacyjnych oraz niedostateczny monitoring płatności mogą doprowadzić do efektu „spirali zadłużenia”.
Zbyt wysokie koszty stałe, niewłaściwie przygotowane budżety oraz brak systematycznego monitorowania struktury wydatków często powodują, że przychody nie są wystarczające do pokrycia bieżących zobowiązań. Niezidentyfikowane nieefektywności operacyjne mogą skutkować nagromadzeniem się kosztów, które z czasem doprowadzają do utraty płynności.
Firmy, które finansują się głównie długiem, narażone są na ryzyko wzrostu kosztów obsługi zadłużenia. Wzrost stóp procentowych czy pogorszenie warunków rynkowych może zwiększyć koszty kredytowe, powodując, że przepływy pieniężne zostają „pożarte” przez spłatę długów, co ogranicza możliwości inwestycyjne i operacyjne.
Przeinwestowanie w nowe technologie, zbyt szybka ekspansja lub nietrafione inwestycje kapitałowe mogą prowadzić do zamrożenia kapitału w długoterminowych aktywach, które nie generują natychmiastowych przepływów pieniężnych. Taka sytuacja ogranicza możliwość regulowania bieżących zobowiązań.
Kryzysy gospodarcze, wahania kursów walut czy zmiany polityki fiskalnej wpływają na zdolność przedsiębiorstw do generowania stałych przychodów.
Spadek popytu na produkty lub usługi może szybko obniżyć przychody, nawet jeśli dane przedsiębiorstwo nadal wykazuje zysk księgowy.
W niektórych sektorach nagłe zmiany technologiczne lub pojawienie się silnej konkurencji mogą znacząco wpłynąć na strukturę kosztów i przychodów.
Pogorszenie sytuacji rynkowej w porównaniu do konkurentów, z uwagi na trudności w dostawach, sprzedaży oraz dystrybucji;
Utrudnienia w podejmowaniu decyzji biznesowych, co prowadzi do ograniczenia możliwości rozwoju. Jeśli brakuje środków na spłatę zobowiązań, to nie ma ich również na podejmowanie nowych wyzwań;
Niska płynność lub jej brak to także sygnał dla innych uczestników rynku, że niebawem firma może nie być już w stanie regulować swoich bieżących zobowiązań.
Aby nie dopuścić do utraty płynności finansowej należy efektywnie nią zarządzać. Pierwszym krokiem w tym procesie jest monitorowanie płynności, tzn: regularne sprawdzanie salda konta firmowego; analiza Cash Flow a także korzystanie ze wskaźników płynności finansowej
Aby dobrze ocenić i prawidłowo kontrolować płynność finansową firmy, należy korzystać z trzech wskaźników
Każdy z wyżej wymienionych wskaźników płynności finansowej opisujemy szerzej w odrębnym artykule. Pokazujemy jak go obliczyć a także podajemy jaki powinien być jego optymalny poziom:
Jeśli chcesz się dowiedzieć jak poprawić płynność finansową zapraszamy natomiast do naszego kolejnego artykułu:
Podsumowanie
Utrata płynności finansowej stanowi jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla przedsiębiorstw, niezależnie od ich wielkości czy branży. W efekcie błędów w zarządzaniu należnościami, nieprzewidywalnych czynników zewnętrznych, nadmiernego zadłużenia czy błędnych decyzji inwestycyjnych, nawet rentowne firmy mogą znaleźć się w sytuacji kryzysowej. Kluczowe dla przeciwdziałania tym problemom są prewencyjne działania: systematyczny monitoring przepływów pieniężnych, optymalizacja kosztów, wdrażanie skutecznych procedur windykacyjnych oraz dywersyfikacja źródeł finansowania.
